Sproloquio 2007

Sandròun - Mudnés ed Mòdna, lavuradór e pensionê che tótt i dè a zerchê ed sbarcher al lunari, furastér che tótt i dè a zerchê ed sbarcher a Lampedusa, Zemiàn ch'a dê a mèint a l'oroscopo e Zemiàn ch'a sperê in dal gratta e vinci, mudnés cun i òc' a mandorla e mudnés culór caffè,mudnés ch'avî tòlt muiéra, mudnés PACS, mudnés DiCo, mudnés single e mudnés pót, a-v salut tótt quant in masa.
Come al sòlit scusê al ritèrd, ma a duvî saver che, propria chè in via Emilia, in angol cun Césa Nóva, a s'sám imbatû in dû carabinér a cavàl e el nòstri dô cavalèini, la Camilla e la Simona, el s'én méssi a féregh i simitòun.
Sgurghéghel - Ai carabiner?
Sandròun - Ma no, galbéder, ai cavài…chi s'én emozionê e i han sgancê soquanti pulpàtt propria davanti al monumèint ed Tassòun.
Sgurghéghel Â? Ve', popà, i carabàn gh'aviv'n-i ségh la palàtta e al sactèin per tór sò “gli escrementi organici”, cuma a s'ha dê órdin al noster séndech Giorgio, in rispèt al progràma “Raccogli differenziato”?
Sandròun - Sé, èter che sactèin e palàtta…Anzi a vói dir un quèl al cmàndant di carabinér: «Sgnór Colonèl, al gh daga bèin adrê al baròz dal ledàm, acsè, almeno, i daràn al bòun esèimpi ai padròun di can chi s'in fréghen dal decrét cumunèl.
Dòunca la mê gèint, a-v dév dir che, quand a sun arivê in Piaza Granda, a váder tótta sta maraia, a-m sun détt: « Vó-t mo' váder ch'i m'han tòlt per un ed chi profesór chi vinen a Módna per al festival dla filosofia e chi gh'han la pretésa ed spieghèr a nuèter Zemiàn chi siamo, da dove veniamo, dove andiamo, sèinza dires però dove a psám parchegèr l'avtomòbil»?
Mudnés, st'ètr'an a vói gnir anca mè a fèrev un'óra ed leziòun filosofica, perché soquant argomèint ed l'an pasê, come che razza di nimali siamo, mè a i cgnàss bèin.
Al savî ch'a sun ed campagna e ed bésti a-m n'intánd piò che lor.
Sgurghéghel � Popà, a-i-ho sintî dir che st'an a Mòdna i faràn al secánd festival dl'architettura, perché quall dla filosofia i s'l'han bèle cuchê i romàn, e po' anch perché i disen che a Mòdna a gh'avám dû munumèint tra i piò togo in Italia.
Sandròun - Un é-l per chès cl'oca ed fer ruznèint ch'a gh'è davanti al cinema Raffaello, o é-l cal frulèin da zabaiòun, davanti a la Staziòun piccola?
Sgurghéghel � Mo' no, popà, l'è cal bèl grap d'óvva, coi gran ed véder, ch'i han méss in dla rotànda su la Vignolese e ch-al vól dir a qui chi vinen da via che Mòdna l'è la zitê dal lambrósch.
Sandròun - Mo' coiózzi! Alóra a vói fer Â?na proposta ai noster ministradór…Vést che a Mòdna a gh'avám piò rotatori che banchi, i préven fer un munumèint per ogni rotànda: Â?na scultura cun al zampòun, un'ètra cun Â?na forma ed furmai, óna cun l'asê balsamich e in tótti chégli ètri di piat ed turtlèin, acsè in tótt al mànd, oltre a cgnàsser Mòdna come zitê di mutór, i la cgnusréven anch per el nostri specialitê.
E a propòsit dal grap d'óvva, a-i-ho vést in dal giornèl che di bòun da gninta i n'han bèle ràt soquant gran, S'a gh cmandéssa mè, oltre a feregh pagher i dàn, a gh darév anch dô sviduzèd e dès an ed galéra pr'òun.
Sgurghéghel - Tant, �sa vó-t mai, dop trî dè i én bèle fóra cun l'indulto!
Sandròun - Al so purtròp, ma anch cun l'indulto, el dô sviduzèd a-n gh-li cavarév nisùn.
Scólta, ve', Sgorghi, tè t'è détt; dû munumèint, un l'è al grap d'óvva e cl'èter quèl é-l?
Sgurghéghel � L'è al zimitéri ed San Catèld.
Péinsa ch'l'è stê defnî “opera di rara bellezza architettonica”.
Sandròun - Al srà anch un bèl lavór, vést da fóra, ma dèinter a s'vád tótti el magagni.
I m'han détt che langh a chi curidór chi-n finéssen mai a gh pióv zà dapertótt. L'è véra che i inquilèin i-n s'lamèinten brisa, ma i parèint chi én andê a rògit, i han paghê cun di sòld bòun.
A-i-ho anch savû che dimandi Zemiàn, piotòst che ander a ster in cal condoméni lè, i andràn a feres cremér a Bulégna
Sgurghéghel � Prèst i pran feres cremèr anch a Mòdna, perché a pèr ch'i abien bèle dê al via al raddoppio dell'inceneritore ed via Cavazza.
Sandròun - Mo' c'sa di-t, Surghéghel, é-t dvintê mat? Lasa pèrder cl'argomèint lè cl'è dimandi delichê!
E po' �sa gh'èintr-el al radàppi dl'inceneritore cun
S.Catèld?
Sgurghéghel � Ma quel al gh'entrarà, s'a gh'è di Mudnés chi disen che cal fóm lè al fa mèl a la salut!
Sandròun - A gh'è anch al chès ch'ét gh'avi ragiòun, ma, per adès, lasa che i tecnich e i dutór i faghen al sô mistér, e po' ét vedrê che �na soluziòun bòuna per tótt i la cataràn.
Dòunca, Zemiàn, Cuma a-v va-la? A-m sambra ch'a sìdi in bòuna salut, anch se, tra l'an pasê e st'an, a s'è capitê dô brótti malatìi: la viaria e la finanziaria.
La préma i l'han ciapèda i pulàster, la secànda i gabiàn.
Sól che meinter per la préma a pèr ch'a gh sámma saltê fóra, per cl'ètra a l'impararám po' fra soquant mès cuma l'andrà a finir.
Ogni modo, Mudnés, preparàmes a un period ed vachi mègri, perché cun tótt sti aumèint ch'i han decìs, secànd mè, a gh'in gnarà dla féssa.
Sperám sól ch'a sia véra che, cun i noster sacrifézzi, a salvaràm l'Italia.
Sgurghéghel � A-n vrév ménga che, per salver la
bèrca, a s'andghéssa tótt i passegér.
Sandròun - A mè a-m vin in mèint cal mê amìgh prét cal gìva: «S'a vlám ander in Paradìs, bisàgna ch'a famma di sacrifézzi» e po', a basa vós: «Sperám ch'al gh sia, se no a-i-avám ciapê �na bèla futùda».
Per gnir ai problema ed Mòdna, a-v dév dir che, quand a-i-ho vèst ch'i sbusìven Piaza Ráma, a-m sun détt: «Sperám ch'la sia la vòlta bòuna ch'i fan di parcágg' satt-tèra… invece, gninta. I han fermê i lavór perché dàp soquant méter i s'én imbatû in di mur ed la Mutina romana, ai tèimp dl'imperadór Vespasiano.
Sgurghéghel � Vespasiano? Méno mèl, ch'a n'avám tant bisègn a Mòdna!
Sandròun � Sgorghi, a-n fer ménga cunfusiòun tra la storia antiga e i probléma modéren. T'è da savér che Vespasiano l'éra un séndech cal capìva i bisogni del popolo, ménga come Giorgio cal pretánd che i bisogni ciaschedùn al si porta a cà sua.
Ogni modo, sgnór ministradór, l'è inùtil ch'a fèdi di bus per tèra, per po' turnèri a stumper tótti el vòlti.
Cus'a gh'avám chè satta, al savî bèle!
Pulònia � A propòsit ed séndech, che fin al fat Giuliano Barbulèin, al noster ex, ch'a n'al vád piò in gir per Mòdna?
Al m'éra acsè simpàtich!”
Sandròun � Pulonia, t'é armèsa indrê! Tè n'al sê ch'i l'han mandê a Ráma a fer al Senatór? A-i-ho anch sintî dir che prèst i gh daràn di incàrich important.
Per adès al guerda chi èter, ma a sambra ch'l'ava bèle imparê a tgnir strécca la scrana.
Dòunca, la mê gèint, a v'ho da dir che, da un pòch ed tèimp, quand a végn a Mòdna, a-m sèint come Cristoforo Colombo cal dè ch'al sbarché in Mérica…un furastèr. A-n cgnass piò nisùn, ma piò che èter a-n cgnáss piò la mê zitê.
Fin a iér, mè e la Pulònia a gniven a fer la spésa in Piaza Venti, anch per fer dô ciàcher cun al mazlèr o al frutaról.
Adès, per speteglér un pòch, biságna saver almeno trê léngui. Bê tèimp, quand a Mòdna a s'cgnusìven tótt. Tótt i éren sèimper pròunt a deret �na man e chè in piaza a s'descurìva al noster dialátt.
Pulònia Â? Ve', Sandròun, dagh mo' un tai cun stè nostalgi! T-en vrè menga fèr concoreinza a Zagaia, quand in dal Carlèin, a la festa, al scrév che a Mòdna l'andèva méi quand l'andèva péz…I tèimp i én cambiê, fàten Â?na ragiòun!
Sandròun � A srà anch véra, però, vád-et, Pulònia, secànd mè a gh'è quel ch'a-n va ménga. Pussibil che, a Mòdna, la gèint la-n vègna piò in cèinter la sira, a girer tranquélla per strèda, o in staziòun a tór al treno, sèinza la paura che un delinquèint al gh faga dal mèl?
Ma in d'a samm-i-a rivê? Sta situaziòun la vól sistemèda!
Bisàgna che i vìgil i tórnen a fer el guèrdi e brisa i fotògraf, e ch'i sién per strèda sèimper e ménga sól quand a zóga al Mòdna, o per la féra ed S.Zemiàn.
Bisàgna che la polizia la ciapa i delinquèint e che la i tègna in galera, sèinza mulèri dop trî dè. A-i-avám tótt bisègn ed sintìres piò tranquél.
Sgnóri autoritê, a v'al dis Sandròun Paviròun dal Bosch ed Sàtta, ma l'è come s'i v'al géssen tótt i Mudnés.
Pulònia � Sta chèlem, Alessandro, a-n t'ho mai vést acsè agitê. A-n vrév ménga ch'a t'gnéssa un tarabaciòun cuma è capitê a Silvio. Arpòunset mo' e làsem descarrer un pòch anca mè.
Ragazóli, cuma stè-v? Mè a sun in completa forma…V'in si-v adèdi ch'a-i-ho fat al lifting? Mo' sé…cal tratamèint a base ed crámi, masàg' e chirurgia plastica ch'i taien in dove a gh n'è trop e in zunten dove a gh'in manca. Cun un pòch ed tèimp e Â?na bèrca ed sòld, i dutór i fan di mez miracol.
Adès, cun al mê amìghi dla tombola a fagh la mê bèla figura.
Sandròun � A mè té-m piasrév de piò s't'avéss tgnû i sold in bisaca.
Pulònia � L'an pasê, a-m sun cavèda la vóia ed purter i jeans a vétta basa: i-m guardèven tótt. E anch se l'umbréghel l'éra un pòch fóra ed misura, del pighi in dla panza a-n n'avìva gnanch óna. St'an égli én ed moda el minigonne vertiginósi chél van bèin sól per quilli chél gh'han la coscia lunga, ma chél tracagnòti come mè, a esagerèr in dla misura, a gh' al chès ch'él màstren al cavalátt. Tótt i tròp i strópien. A propòsit, ragazóli, fin ch'a l'ho in mèint, s'a gh'avî un marí vèc' come al mio, o anch de piò, stê atèinti a mattrev in cà �na badante. Dimandi égli én brèvi, ma �na mê amìga l'è stèda lè, lè per perder al marî, che quall lè al srév stê al meno, e po' anch al sit.
Sandròun Â? Bèh, s'in valìva la pèina…!
Pulònia � Sól perché lór égli én piò zóvni, piò èlti e con il sorriso dorato, él v'mèinen a mássa come tant ucaròt.
Sandròun � A propòsit, Mudnés, s'a-i-avî bisègn ed n'aiutino, lasê perder chél pilloli blò chel casten �na batta d'oli e fê come i inglés: magnê dl'ai cal fa ander zà la pressiòun e sò tótt al rest.
Pulònia Â? Ecco…vuèter ám, a dvinter vèc' a dvintê sèimper piò spurcaciòun. Ma lassàmla lè, ch'l'è méi.
Scólta piotòst, Sandròun, dato che fra soquant més l'è al noster aniversàri ed matrimòni, perché a-n mé portet a fer �na bèla vacanza esotica, o a váder un quèlch paés nóv?
Sandròun Â? Mo' Â?sa vó-t, Pulònia, ander a spander di sòld per gnint! Guerda, dam a mèint, l'è abasta ch'andámma in di “Trî Re” per sembrer d'éser in Africa.
S'andám in Piaza Venti, a per d'éser in Cina, in dal Parco in Moldavia, a la Pumposa in Tunisia e s'andám po' in staziòun granda, l'è come s'a-i-avéssen fat al gir degli Stati Uniti.
Sgurghéghel � Sé, popà, la va bèin ch'la sia acsè, perché Mòdna la dév dvinter �na zitê multietnica. Ch'a vól po' dir d'ogni raza e culór.
Sandròun � Mo' guerda che mè a sun d'acòrd tégh. Anzi l'è giósta che, a chi vin da via, a gh dámma da lavurer, ch'a gh dámma la cà, ch'a gh dámma la cittadinanza. Anzi, guerda, a-t dirò de piò, mè a gh darév anch �na biciclátta pr'òun, acsè l'è méno facil ch'i s'cóchen el nòstri.
Va bèin tótt, ma i bòun da gninta, a cà sua!
Pulònia - Ve', Sandròun, a-n n'ho ménga finî. Làsem bèin ander avanti.
Ragazóli, ì-v festegê San Valentino?
Sandròun al m'ha fat straváder…al m'ha purtê a zèina da Vinicio…a-m sun infin cavèda la vóia ed sópa inglésa…e dop cla magnèda…a m'éra méssa tótta in fustinèla e quand a sám arivê a cà…come al sòlit…gninta!!!
Eh…, préma ch'a-m descòrda, ì-v savû ed San Remo?
Al le preseinta Pippo Baudo, che a mè al m'è piò simpàtich che Mike Bongiorno. Pensê ch'i disen ch'a gh srà anch Adriano Celentano, quall cal cantèva “con 24mila baci”.
Sandròun Â? Guerda, Pulònia, che la musica l'è cambièda. Chè in ultem i cantèven “Per 24mila voti”.
Pulònia � Ecco tè t'é sèimper al sòlit: s'tè-n mátt ménga tótt in politica, tè-n n'è brisa cuntèint. Peinsa inveci a la salùt!
Sandròun � Mo' mè a gh pèins e come, a la salùt.
Figùret che stamatèina un Zemiàn al m'ha dmandê s'a gh'è dal pericol a ster atach a tè e mè a gh'ho détt ed no.
Perché l'è véra che la Pulònia l'è un pòch bisiosa, ch'la fa gnir la masca al nès e che del vòlti l'è anch catìva, ma la-n n'è brisa velenósa come al Polonio, perché s'l'è véra ch'a in bastarév �na cria per mander un a S.Catèld, cun tótt i chilo che la Pulònia la gh'ha adòs, a s'velenarév tótta l'Emilia e anch �na pèrt dal mantvàn.
Pulònia � Mo' sintî incô cuma l'è carèin!
Sandròun � Mudnés, per turner ai probléma dla nostra
Mòdna, gî bèin sò: sti parcàgg' satt-tera, i noster
ministradór i fan-i, o no? La porta nóva ed S.Agustèin la fan-i, o a-n la fan-i brisa? Piaza Mateòti la matt'n-i a nóv, o no? Al tunnel al Novi Sad per purter in cèinter i Zemiàn, al fan-i o n'al fan-i?
Giorgio, l'è óra ed suner la carica. A-m sàmbra che in Giunta a-v sìdi un pòch indurmintê. Guèrda che i Zemiàn i t'tinen d'òc', perché i-n n'han ménga mandê zà cla faccenda dal 34ésim pòst.
E po', dato ch'ét gh'é, zérca ed der �na sistemèda a l'ex parcágg' dl'AMCM. Adès ch'i han desméss al mercatino de l'est, dà 'na bèla srazèda a chi capanòun mèz dirochê e lè fagh quel ed bel, magari un gran bel parcágg'.
Al sò ch'ét gh'è del bòuni intenziòun, ma quilli, da per lór, él còunten pòch.
Sgurghéghel � Mè a gh l'arév �na proposta per tirer sò di sòld: a mitrév �na tasa sul bòuni intenziòun di noster ministradór.
Sandròun � Vó-t ch'a-t dégga al mê parér? Vést che adès a Ráma i s'han taiê i vìver, sti lavór i gnaràn fat l'an dal mai e al més dal piò.
Sgurghéghel � Popà, pòs-i-a ander avanti a descarrer?
Mè a vói parler ed fùtbal.
Pulonia � Ed fùtbal ? Un bèl lavor !!
Sgurghèghel - Mò mama a sám campiòun dal mánd. Pensê che in dla squèdra a gh'éra dû mudnés: Toni e Zaccardo, chi én stê di canarèin e che, s'a gh'i avéssen adès, el còsi égli andaréven méi. Sé perché, détta cuma la vól détta, st'an i canarèin i vólen come i tòch.
Secánd mè, i-n n'han ménga capî al piano Baraldi, e gnanc nuèter, penser ch'i han infin mandê i zugador a scóla.Adès dòp qual ch-è sucèss a-s tucarà ed zughèr con le porte chiuse, ma per i nòster canarein a-n cambiarà gninta : tant i-n feven gol gnanc con le porte spalancate.
Canarèin, sveglia, sò cun al morèl, perché al dificil al dév ancárra gnir. Cun la pallavolo a pèr ch'a sámma in ripresa, ma i fan patir di bê magòun.
Meno mèl ch'a s'consolám cun chi èter sport. A gh'avám la Sara Giovannoni ch-l'ha vint al campionèt italian di nuoto e Riccardo Riccò che in ciclo al fa straváder: l'ha vint al gir dal Giapòun.
Per ultem, a nám ed tótt i ferrarésta come mè, a vói mander un salut al grande Shumacher, cl'è andê in pensiòun nonostant i gh'éssen impruméss al superbonus.
Ciao, Sumi, e grazie ed tótt. Tè srê sèimper al piò togo.
Sandròun � Adèsa, basta! L'è óra ch'a gh dámma un tai e ch'andámma vers cà.
Mudnés, Zemiàn, arvádres e, a m'arcmànd, stê in salùt, a-n v'amalèdi ménga, anch perché, cun la melasanitê ch'a gh'è in gir, a gh'è da vádersla brótta. Se po' a duvéssi ander a l'usdèl, a-n pòs gnanch gnir a catèrev perché adès, per via ed la privacy, a l'ufézzi infurmaziòun i-n disen piò chi gh'è ricoverê, e s't'al vô savér, bisàgna telefoner al malê, che magari l'è adrê cal tira i ultem.
Va mo' là; mè a déggh ch'a sám a pòst.
Per quindi a v'al tórn a dir: stê in salùt e tulî esèimpi dai cinés: lór i-n móren mai. I-v mai vést un funerèl cinés?
Dai mo', Pulònia. Tò mo' tégh tó fiól ch'a tacám a ander vérs cà, ch'a vói váder se cun la nóva giratoria di Turaz a gh la cavám a imbrucher la Nonantolana.
Préma però a vói mander un salut al noster Lucianone Pavaròtt, al piò grand tenór dal mand. A savàm ch'al pasa un period ed melavóia.
Luciano, a m'arcmand, t'è cantê tanti volt “Vincerò” ch-a sun sicur ch'et vinzrè anch stavolta!
A-v salùt, la mê gèint, e in dal 2007 zerchê d'éser pazièint, tolerànt e d'aver dal bòun sèins anch per qui chi-n n'han brisa. Stê atàch a la famìa, cl'è sèimper al piò bèl lavór dal mand, a-n v'descurdèdi del nostri raìs e dal noster dialátt e, come al solit, arcurdèv ed tgnirev stréch a cla piopa èlta e sácca, piantèda in dl'umbréghel ed Mòdna, cla s'ciama “Ghirlandèina”.